هذا القرآن - ذلک القرآن

نوشته شده توسط:فاطمه سادات مزاری مقدم | ۰ دیدگاه

هذا القرآن - ذلک القرآن   

قرآن کریم درباره خدای سبحان دو گونه تعبیر دارد؛ گاهی می‏گوید: (ذلکم الله ربکم) و در این بخش، از کلمه «ذلک» که برای اشاره به دور بکار می‏رود، استفاده نموده است و گاه می‏گوید: (وهو معکم أینَ ما کنتم) یا (وإذا سألَکَ عبادی عنّی فإنّی قریب)یعنی خدایی که همیشه با همه انسانهاست، خدایی که به انسان نزدیک است بلکه از رگ گردن به او نزدیکتر است: (ونحْن أقرب إلیه من حبْل الورید)

همین دو نوع تعبیر درباره قرآن کریم نیز که به فرمایش نورانی امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) تجلّیگاه ذات اقدس اله است، آورده شده است. خدای سبحان درباره قرآن، گاه می‏فرماید: (ذلک الکتاب لا ریب فیه) و گاه می‏فرماید: (إن هذا القرآن یهدی للتی هی أقوم) گاهی اشاره دور آمده و گاهی اشاره نزدیک.

سرّ این دوگانگی تعبیر آن است که قرآن کریم کتابی نظیر کتابهای عادی و معمولی نیست که اول و آخرش در دسترس انسانها باشد؛ بلکه قرآن کریم کتابی الهی و دارای مراتب است، مرتبه والا و مرحله اعلایش همان «امّ الکتاب» است که در سوره «زخرف» بیان شده است. (وإنه فی أُم الکتاب لدینا لعلی حکیم) این مرحله اعلی که اصل قرآن و مادر و ریشه آن است، وجود و حقیقتی «لدی الله» دارد و نزد ذات اقدس اله است.

مرحله عالیه قرآن، همان است که در دست فرشتگان «کرام برره» است: (بأیْدی سفَرةٍ کرامٍ بررَةٍ) و مرحله نازله‏ اش، «لدی الناس» و به لفظ عربی مبین ظهور کرده است: (حم والکتاب المبین انا جعلناه قرآناً عربیاً لعلکم تعقلون). در آنجا که می‏فرماید: (هذا القرآن)، سخن از هدایت است و پس از آنکه می‏فرماید: (ذلک الکتاب)، سخن از «غیب» است: (الذین یؤمنون بالغیب) و این نشانگر آن است که قرآن، «غیب» و «کتاب مکنونی» دارد که اصلِ مرتبه نازله قرآن است. وقتی که انسان بر اوج قرآن می‏نگرد و خود را حقیر می‏یابد، می‏گوید: (ذلک الکتاب) و آن وقت که الفاظ و ظواهرش را می‏بیند که قابل قرائت و تلاوت، و قابل فهم و استدلال و گفتن و شنیدن و نوشتن است، می‏گوید: (هذا القرآن). در یک نگاه، توجّه به اوج قرآن است و در این حال، تعبیر مناسب، اشاره دور است و در نگاه دیگر، توجّه به مرحله نازله آن است و در این هنگام، تعبیر مناسب، اشاره نزدیک است. اگر ذات اقدس اله به فرمایش امام سجّاد(علیه‏السلام)،«الدانی فی عُلوّه والعالی فی دُنوّه» ( صحیفه سجادیه، دعای 47 ) است، قرآن کریم نیز که تجلّی اوست، همین ویژگی را دارد. اگر خداوند متعال، در عین حال که عالی و بالاست، نزدیک است و در عین حال که نزدیک است، بلند و متعالی است: «بَعُدَ فلا یُری وقَرب فشهد النجوی» (بحار، ج 45، ص 148، ح 1، دعای افتتاح ) هم بعید است و هم قریب، هم عالی است و هم دانی، تجلّی او یعنی قرآن نیز دارای «قرب»، «بعد»، «علوّ» و «دنوّ» است.

 منبع: کتاب قرآن در قرآن،حضرت آیت الله جوادی آملی

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...