محمد رسول الله خاتم الانبیاء

نوشته شده توسط:فاطمه سادات مزاری مقدم | ۰ دیدگاه

محمد رسول الله خاتم الانبیاء

                                               هفته وحدت گرامی باد

یکی از ویژگیهای مهم اسلام که نقش موثری در رشد و توسعه آن داشته پاسخگو بودن به نیازهای مادی و معنوی بشر است و این بدان جهت است که...

محمد رسول الله خاتم الانبیاء

یکی از ویژگیهای مهم اسلام که نقش موثری در رشد و توسعه آن داشته پاسخگو بودن به نیازهای مادی و معنوی بشر است و این بدان جهت است که شریعت اسلام در یک سلسله آداب عبادی و اخلاقی محـــدود نمی شود، اگر چه اخلاق و عبادات دو شاخه بزرگ از تعلیمات حیاتبخش اسلام است اما مکتب جهانی اسلام در همه شئوون زندگی بشر قوانین و مقررات حکیمانه ای دارد و همین جا معیت است که هر سال از سراسرجهان مشتاقان فراوانی را به آغوش گرم خود می پذیرد.

موضــوع بحث این مقاله به مناسبت هفتـــه وحـــدت و میلاد با سعادت حضرت ختمی مرتبت محمـــــد مصطفی (ص) دو محور پر جاذبه اسلام یعنی احترام به علم ودانش و تکریم اخلاق انتخاب شده که پاسخگوی دو نیاز اساسی هر انسان می باشد.

1- نگاه اسلام به علم و دانش  :

در فرهنگ اسلامی برای چند گروه از جامعه جایگاه ویژه ای منظور شده است که از جمله آنان، پیامبران ، مجاهدان، مومنان نیکو کار و نیز دانشمندان می باشند. خداوند در قرآن می فرماید:

یرفع الله الذین ء امنوا منکم و الذین اوتواالعلم درجات    ( سوره مجادله آیه 11)        

خداوند مومنان را رفعت مقام بخشیده و صاحبان علم و اندیشه درجات بالاتری دارند.این آیه شریفه مقدمه ای دارد که خداوند خطاب به مومنان می فرماید:

هر گاه از شما خواسته شود که از جایتان برخیزید، برخیزید، که احتمال دارد یک پیام آیه شریفه این باشد، هر گاه دانشمندی به جمع شما وارد شد به احترام او قیام کنید.

علوم نور است :

علم هدیه و تفضل الهی است که درقرآن بالفظ اوتوالعلم آمده است و لذا صاحبان علم در جامعه اسلامی همواره از جایگاه رفیعی برخوردار بوده ومی باشند.

امام صادق (ع) می فرماید: العلم نور یقذفه الله فی قلب من یشاء علم نوری است که  خداوند از روی عنایت در قلب هر کسی که بخواهد میتاباند و حتی خشیتی که در ارتباط با خدا جایگاه بلندی دارد ثمره علم و دانش معرفی شده است ، انما یخشی الله من عباده العلماء و. . .  از بین بندگان خدا فقط اهل دانش و خرد خدا ترس هستند.( سوره فاطر – آیه 28)

اگر چه در اسلام دانش به صورت مطلق فضیلت به حساب می آید اما بلحاظ کار بردی دانشی توصیه شده و مورد تائید است که در مسیر صلاح و سعادت جامعه از آن استفاده شود.

بهره مندی از علم  :

 در خصوص چگونگی بهره مندی از علم ، پیامبر اسلام می فرماید :

 ان من تعلم العلم لیمــاری به السفهاء اویباهی العلما او یصرف وجــوه الناس الیه لیعظموه فلیتبــوء مقعده من النار

کسی که دانشی فرا گیرد تا به وسیله آن با بیخردان ستیزه کند یا بر دانشمندان مباهات نماید و یا توجه مردم را به خود جلب کند تا او را احترام نمایند باید جایگاه خود را از آتش برگزیند.( تحف العقول ص 74 )      

امام علی (ع) می فرماید: ایها الناس اعلموا ان کمال الدین طلب العمل و العمل به

ای مردم اگر می خواهید دینتان کامل شود دنبال علم بروید و به آن عمل کنید.

هدف از بعثت پیامبر اسلام :

در نگاه پیامبر اسلام (ص)آموزش و رشد فکری فرد و جامعه از عوامل بعثت ایشان می باشد .

در خبر ها آمده زمانی پیامبر اسلام وارد مسجد شدند چشمشان به دوگروه افتاد یک گروه در حال عبادت بودند و گروه دیگر سرگرم یاد دادن و یاد گرفتن، پیامبر هر دو گروه را از نظر گذراندند و از مشاهده این دو گروه شادمان  شدند سپس به اطرافیان فرمودند:

این دو گروه سرگرم کار نیک هستند و برخیرو سعادتند لکن من برای تعلیم و تعلم فرستاده شده ام سپس خودشان به سوی گروه دوم رفتند و در حلقه آنان نشستند.

بصیرت در دین :

خداوند در قرآن کریم خطاب به پیامبرش می فرماید:قل هذه  سبیلی ادعوا الی الله علی بصیره انا و من اتبعنی( سوره یوسف – آیه 108)

ای پیامبر به مردم بگو، این است راه من که مردم را به سوی خدا می خوانم ، دعوت من با بینش و بصیرت همراه است ، پیروان من نیز دعوتشان به سوی من آگاهانه و با بصیرت است.

 

مسئولیت پذیری :

در قرآن مجید می خوانیم:  ولا تقف ما لیس لک به علم ان السمع و البصر و الفواد کل اولئک کان عنه مسئوولا ( سوره بنی اسرائیل – ایه 36)

ای پیامبر هرگز، از پی آنچه علم نداری مرو، آگاهانه قدم بردار زیرا چشم و گوش و دل آدمی در پیشگاه الهی مواخذه خواهد شد و باید پاسخگو باشد.

عدم انتشار دانشهای کاربردی:

پیامبر اعظم در مورد عدم انتشار علم و پنهان کردن دانش و تکنولوژی مورد نیاز جامعه فرموده است :

کسی که دانش سودمندی را پنهان کند خداوند در قیامت او را با لجامی از آتش همنشین خواهد ساخت .

و نیز پیامبر اسلام در ارتباط با تحصیل مستمر دانش می فرماید :

اگر روزی بر من بگذرد و در آن روز دانشی نیاموزم که مرا به خدا نزدیک کند طلوع آفتاب آن روز بر من مبارک مباد .( نهج الفصاحه )

تجلیل از دانشمندان :

در ارتباط با تجلیل از دانشمند ان می فرماید :وقتی خداوند برای ملتی نیکی بخواهد خردمند انشان را برآنان فرمانروا می سازد و دانشمندان میانشان قضاوت می کنند و مال را بدست بخشندگان آنان می دهد.( نهج الفصاحه )

و سخن آخر اینکه در ارتباط با عمل کردن به علم می فرماید:کل علم وبال یوم القیامه الا من عمل به

همه علمها روز قیامت وبال انسان است ( انسان باید پاسخگو باشد) مگر علمی که بدان عمل کنند.( نهج الفصاحه )

2- نگاه اسلام به اخلاق و روابط انسانها با یکدیگر:

اخلاق به یک معنا شاید مهمترین هدف انبیاء و بعثت آنان باشد زیرا فقدان اخلاق به معنای خروج انسان از فلسفه و هدف آفرینش است . اگر اخلاق را از انسان جدا کنیم چیزی از انسانیت باقی نمی ماند، پیام مهم عقل و وحی این است که انسان ها اخلاقی تربیت شده و به هستی هدیه گردند.

انسان جانشین خدا در زمین :

دارا بودن خلق خــوب و نیکوبه معنای دستیابی به صفات و اسماء الهی است زیرا خداوند منشاء همه کمالات و نیکوئیها و زیبائیها است و لذا خداوند که کمال مطلق است اسماء حسنــای الهی را به خود نسبت داده و در قرآن مجید می فرماید:وله الاسماء الحسنی( سوره اسرا- آیه 110)

و همه این اسمـا حسنای الهی را در نهاد انسان به ودیعت قرار داده تا چنانچه اراده کند بتواند مظهر اسمـــاء حسنای الهی گردد.      

اینکه انسان چگونه می تواند مظهر اسماء الهی شود، بر اساس توصیه های پیامبر اسلام و ائمه اطهار سلام الله علیهم اجمعین ، انسان با عبودیت و به کمک عقـل و وحــی می تواند این مسیــر را طی کند قرآن مجیـد می فرماید تخلق به اخلاق الهی هدف آفرینش انسان است تا انسان بتواند به مقام خلافت الهی برسد و از آنجا که انسان با دو دشمن نفس و شیطان روبر است خداوند وحی را به کمک عقل فرستاده است.

اتمام و اکمال مکارم اخلاق :

 پیامبر اسلام فرمود: بعثت بمکارم الاخلاق و محاسنها  من برای مکارم و محاسن اخلاقی مبعوث شده ام . تا بشر را با تخلق به اخلاق الهی به سعادت برسانم اگر انسان این رهنمود پیامبر را لبیک نگوید به خود ستــم کرده و به سعادت خود پشت کرده است. و در سرای دیگر دچار حرمان و محرومیت الهی خواهد شد.

علی (ع) می فرمـاید : انسان شدیداً نیازمند به تربیت و اصلاح خویش است همانگونه که کشتزار تشنه آب باران است .

اگر بخواهیم بهشت را تعریف کنیم باید بگوئیم بهشت جائی است که انسانهای متخلق به اخلاق الهـــی در آن زندگی می کنند و در مقابل جهنم جائی است که دد صفتــان را بدانجا منتقل می نمایند.

 برترین انسانها از دیدگاه نبی مکّرم :پیامبر اسلام فرموده اند : افا ضلکم احسنکم اخلاقا الموطئون اکنانا الذین  یالفون  و یولفون .

برترین شما نیکو کارترین شما از نظر اخلاق است آنان که خود را آماده خدمت کرده و با دیگران با الفت و محبت رفتا می کنند .       ( اصول کافی ج 2)       

اخلاق مردم در عصر جاهلیت:

علی (ع) وضعیت اخلاقی و رفتاری مردم عصر جاهلیت را چنین تشریح می فرماید:"در آن موقع که پرچم پر افتخار اسلام با دست پیشوای محبوب ما محمد (ص) در ریگزار حجاز بر افراشته شد و مکتب عشق و پاکی و عدالت در این صحرای تفتیده به روی قومی خشن و آدم خوارگشوده گردید شما یکتاپرست و خوش رفتار نبودید. شما در برابر مجسمه های ساخته از سنگ و چوب زانو می زدید و مخلوق خویش رامی پرستیدید.     

الا ای اقوام عرب ، در آن روزگار شما از همه ملتهای جهان فروتر می زیستید و با دشوارترین راهها امرار معاش می کردید.

 در خلال سنگریزه ها و صخره ها شترمی را ندید و در خمیدگی دره هایی بی آب و پهنای دشتهای بی علف با کمی نان جوین و جرعه ای آب تیره رنگ و ناگوار گوسفندانتان را از این سوی بدانسوی می راندید باشد که آن شکمها ی فرو رفته را از  مشتی گیاه خوشیده بیانبارید و آن اندام لاغر را اندکی به توش و توان آورید.

پدر را بی ادبانه هدف ناسزا و تعرض قرار میدادید و برادر را بخاطر پشیزی ناچیز خون می ریختید ، قطع رحم و بریدن از دوستان و بی وفائی در پیمان در زندگی شما جریان داشت فقط بت را که نه زبانی گویا و نه چشمی بینا داشت می پرستیدید و از پای تا به سر در گرداب گناه و خیره سری غرق بودید.

خورشید اسلام با اینکه در فجر طلوع خود فروغی کمرنگ و ضعیف داشت معجز آسا بر جان شما بتابید ، تیرگیهای دیرین را بر طرف ساخت و روشنائی صفا و محبت را در قلبها و مغزها برافروخت ، پراکندگیها به هم پیوست و به جای اختلافات قومی ، وحدت کلمه و مرام و مسلک استقرار یافت .

دیگر پدران، بی احترام و مادران، منفور نبودند دیگر رشته برادری به هیچ وجه از هم نمی گسست و مهر خویشاوندی مورد اهانت و تمسخر قرار نمی گرفت . . . "( ترجمه نهج البلاغه به قلم مرحوم جواد فاضل )

پیامبراسلام بزرگترین مربی بشر :

پیامبر اسلام رحمــه للعا لمین است . ( سوره انبیاء – آیه 107)  آرزوی پیامبــر اسلام نجات همه انسانها از بــــد بختیها و تاریکیها و هدایت به سوی قرب الهی بود او در مقـــابل عرب خشن اهل نرمــش و محبت بود به طوری که رفتار او همه را تحت تاثیر قرار می داد بارها مشاهده شده بود که انسانهـای بی خرد او را شکنجه می کردند اما پیامبر در حق آنان به درگاه خدا دعــا می کرد و عرض می کرد بارالها آنان را هدایت کن زیرا نمی فهمند.در قرآن آمده است که ای پیامبر خداوند ترا نسبت به مردم مهربان قرار داده و اگر تندخو بودی جاذبه نداشتی .(سوره آل عمران – آیه 159)

پیامبر اسلام فرمود، خوش اخلاقی بهترین هدیه الهی انسان است هر گاه انسان بتواند از این سرمایه در عرصه خانواده و جامعه بهره ببرد در دنیا و آخرت نزد خداوند ماجور خواهد بود ضمن آنکه فضای جامعه سرشار از اعتماد، مهر ورزی و تفاهم خواهد شد.

کار آمدی محبت و مهرورزی در اسلام :

از دیدگاه اسلام محبت، کار آمدترین شیوه تربیتی است ، محبت جاذبه می آفریند انگیزه ها را افزایـــش می دهد و همانطور که در مثلها آمده از محبت تلخها شیـــرین شود، محبت، انسانهای مضطرب را آرامش می بخشد اکسیری است که همه طبقات به آن شدیداً نیازمندند. 

علی (ع) می فرماید : هر که به فرزند خود محبت کند خدا در آخرت به او پاداش خواهد داد اگر انسانها در کودکی از محبت سیراب نشوند در بزرگی با ناهنجاریهای رفتاری روبرو خواهد شد .

 روانشناسان معتقدند که کمبود محبت منشاء بسیاری از عقده های روانی است و به همین دلیل است که اسلام به مساله محبت به فرزندان توصیه و تاکید دارد .

قرآن و فلسفه بعثت پیامبر اعظم :

قرآن مجید در سوره جمعه فلسفه بعثت پیامبر اعظم را در دو محور تبیین می کند :

1- تزکیه یعنی تربیت و پاک شدن دل از رذایل اخلاقی .

2- آموزش معارف اسلامی و حکمت به مردم .

نکته قابل توجهی که در این آیه وجود دارد تقدم تربیت بر تعلیم است زیرا طهارت و پاکی نفس بستر فراگیری دانش و فهم حکمت است و بدون تزکیه و تربیت فراگیری معارف اسلام آن گونه که هدف اسلام است میسور نخواهد بود  .

ضمن عرض تبریک و تهنیت به مناسبت میلاد با سعادت رسول ا... اعظم به جامعه محترم دانشگاهی امیداست در هفته وحدت همه اندیشمندان و دلسوزان جهان اسلام با درک شرائط سیاسی حاکم بر جوامع اسلامی  با هم افزائی توانمندیها نقشه های شوم دشمنان را نقش بر آب نموده زمینه رشد و پویایی صاحبان اندیشه و شیفتگان کمال را در جامعه بشری فراهم نمایند.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...