چرا اهل سنت برخلاف شیعه دست بسته نماز می خوانند؟

نوشته شده توسط:فاطمه سادات مزاری مقدم | ۰ دیدگاه

 چرا اهل سنت بر خلاف شیعه دست بسته نماز می خوانند؟

 بسیارى از مسلمانان، در هنگام قیام نماز، دست راست خود را بر روى دست چپ مى‏ گذارند و معتقدند چنین عملى در نماز مستحب است. از سوى دیگر، عده اى از مسلمانان این عمل را ....

چرا اهل سنت بر خلاف شیعه دست بسته نماز می خوانند؟

بسیارى از مسلمانان، در هنگام قیام نماز، دست راست خود را بر روى دست چپ مى‏ گذارند و معتقدند چنین عملى در نماز مستحب است. از سوى دیگر، عده اى از مسلمانان این عمل ر ا مکروه و برخى هم حرام دانسته ‏اند.

از آن‏جا که نماز، مهم‏ترین عبادات اسلامى است که در شبانه ‏روز پنج بار به صورت واجب انجام مى‏ گیرد، بررسى و تحقیق در مورد قبض ضرورى مى‏نماید. معمولاً فقیهان این بحث را در سنّت نماز مطرح کرده‏ اند.

در مورد قبض چند سؤال وجود دارد که حکم شرعىِ قبض چیست؟ آیا تکفیر در زمان پیامبر« ص »هم بوده یا پس از ارتحال آن حضرت پدید آمده است؟ آراء و دیدگاه‏هاى مذاهب اسلامى در این مسأله چیست؟ اختلاف آنان از کجا ناشى شده است؟

در زمان رسول خدا «ص»، کسى از صحابه و اهل‏ بیت«علیهم‏السلام» در نماز قبض انجام نمى ‏داده است. در روایاتی نیز که صفت نماز پیامبر«صلی الله علیه وآله» با ذکر همه جزئیات از واجبات و مستحبّات،بیان شده، نامی از قبض به چشم نمی خورد .

پس از رحلت آن حضرت، مردم از طرف خلفا امر شدند که در نماز آن را انجام دهند و این کار، نوعى احترام ایرانیان باستان به پادشاهان به شمار مى‏ آمده است. برخى نویسندگان، کیفیت عبادت زردتشتیان را چنین نقل کرده‏ اند که عبادت و نماز آنان این بود که در مقابل خدا مى‏ ایستادند و دست بندگى را بر سینه‏ شان مى‏ گذاشتند.1

مسلمانان در اثر ارتباطى که به ویژه پس از فتوحات اسلامى با دیگر ملت‏ها برقرار کردند، با آداب و سنن آنان آشنا شدند و در میان آن‏ها، نکات مثبت و منفى وجود داشت. برخى از صحابه از روى اجتهاد و رأى خود این نوع احترام و عمل را وارد نماز کردند .

 صاحب جواهر در این زمینه مى ‏گوید:

از عمر حکایت شده که وقتى اسیران ایرانى را پیش او آوردند، به نشانه احترام جلوى او تکفیر (قبض) انجام دادند. او از این عمل پرسید، پاسخ دادند که ما این کار را براى تواضع و خضوع پادشاهان خود انجام مى ‏دهیم، پس عمر این کار (قبض) را در نماز نیکو شمرد.2

[1] . آئینه آئین مزدکى، ص 20

[2] . جواهرالکلام، ج 11، ص 19

.2 نام‏هاى این عمل

گذاشتن دست راست بر روى دست چپ در حال قیام نماز، داراى اسامى مختلفى است که عبارت است از: تکتّف، تکفیر، قبض، و به رها بودن دست‏ها در نماز، اسدال، سدل، ارسال و اسبال گفته مى ‏شود.

 3 شیوه قبض در نماز

شیوه و کیفیت قبض در نماز هنگام قرائت، میان مذاهب فقهى مورد اختلاف است و برخى دیدگاه‏ها، میان زن و مرد در کیفیت قبض تفاوت قائل شده ‏اند.

الف) حنفى

حنفیان گفته‏ اند: کیفیت قبض، به اختلاف نمازگزار تفاوت دارد؛ براى نمازگزار مرد واجب است کف دست راستش را بر روى دست چپ خود قرار دهد، در حالى که انگشت کوچک و ابهام او بر مچ دست (چپ) زیر نافش گذاشته شود؛ ولى نمازگزار زن دو دست خود را بر سینه اش مى‏ چسباند، بى ‏آن‏که انگشتان خود را بر مچ بچسباند.

ب) حنبلى

آنان معتقدند مستحب است مرد و زن، کف دست راست خود را بر روى دست چپ قرار داده و دستان را زیر ناف خود بگذارند .

ج) شافعى

از نظر شافعى ‏ها، سنّت است که مرد و زن، کف دست راست را بر روى دست چپ زیر سینه و بالاى ناف (نزدیک طرف چپ بدن) قرار دهند، ولى در مورد انگشتان دست راست مخیّر است که آنها را در عرض مفصل چپ باز نماید یا آن‏که در هر جهتى که علاقمند است باز کند.

د) مالکى

مالکى ‏ها معتقدند: قرار دادن دست راست بر روى دست چپ بالاى ناف و زیر سینه مستحب است، نه سنّت، به شرط آن‏که نمازگزار قصد پیروى از پیامبر و فعلش را داشته باشد. در صورتى که چنین قصد کند، مستحب است، ولى در صورتى که قصد او از این کار، تکیه نمودن باشد، به هر کیفیتى که باشد مکروه است. البته در صورتى که چیزى قصد نکند، بلکه دستانش را به شرح بالا قرار بدهد، بدون این‏که قصد پیروى نماید، على ‏الظاهر چنین کارى مکروه نیست، بلکه مستحب است. تمام این تفصیلات در نماز واجب است، ولى در نماز مستحبى، قبض بدون تفاصیل بالا مستحب است. [1] البته در مدونة الکبرى چنین آمده است که قبض در نماز واجب مکروه است، ولى در نمازهاى مستحبى، هنگامى که قیام طولانى شود، مانعى ندارد2

[1] . الفقه على المذاهب الاربعه، ج 1، ص 251

[2] . المدونة الکبرى، ج 1، ص 76

ه) شیعه

مشهور علماى شیعه، قبض در نماز را به عنوان این‏که جزئى از نماز باشد، حرام مى‏دانند. سید مرتضى و شیخ طوسى، ادعاى اجماع بر تحریم آن نموده اند. 1

و) قائلان به ارسال از صحابه، تابعین و فقها

تعدادى از صحابه و تابعین و فقها، قائل به ارسال بوده‏اند همچون :

  على بن ابى ‏طالب؛

  عبداللّه‏ بن زبیر؛

  حسن بصرى تابعى؛

  ابن سیرین تابعى؛

  لیث بن سعد؛

  مالک بن انس؛

  ابراهیم نخعى؛

  محمد بن على (امام باقر علیه‏ السلام)؛

  جعفر بن محمد (امام صادق علیه‏ السلام).  2]

4. حکم قبض

هیچ‏یک از مذاهب اسلامى، تکفیر و قبض را در نماز واجب نمى ‏دانند؛ ولى حنفى ‏ها، شافعى ‏ها و حنبلیان، آن را در نماز سنّت دانسته‏اند، البته مالکى ‏ها، رها کردن دستان را در نماز واجب، مستحب مى‏دانند. [3] اما مشهور شیعه امامیه، قبض در نماز را حرام و مبطل نماز مى ‏دانند.4

[1] . الحدائق الناظره، ج 9، ص 10

[2] . المجموع شرح المهذب، ج 3، ص 313

[3] . الفقه على المذاهب الاربعه، ج 1، ص 251

[4] . الحدائق الناظره، ج 9، ص 10

5. م

 

 

 

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...