روش‌های مختلف خلاصه نویسی

نوشته شده توسط:فاطمه سادات مزاری مقدم | ۲۹ دیدگاه

روش‌های مختلف خلاصه نویسی

 

یکی از کارهای بسیار مهمی که شما داوطلبان عزیز در طی زمان مطالعه و آمادگی برای کنکور باید انجام دهید این است که از روش خلاصه‌برداری مطالب در هنگام مطالعه بهره ببرید. همان‌طور که همه شما می‌دانید، خلاصه‌برداری، تاثیر بسیار زیادی بر میزان پیشرفت و یادگیری شما می‌گذارد. با اینکه بیشتر داوطلبان از اهمیت خلاصه‌برداری مطلع هستند، اما روش‌های خلاصه‌برداری و شیوه‌های صحیح آن را نمی‌دانند. به همین دلیل در این مقاله تصمیم داریم تا شما را با خلاصه‌نویسی، اهمیت آن و شیوه‌های صحیح انجام این کار، بیشتر آشنا کنیم.

  دانشآموزانی که در هنگام مطالعه تنها به خواندن مطلب می‌پردازند، نسبت به دانشآموزانی که در هنگام مطالعه، خلاصه‌برداری می‌کنند، دارای بازده کمتری هستند و به همین علت، دانشآموز بمرور، علاقه خود را نسبت به مطالبی که می‌خواند از دست داده و نمیتواند به آن توجه کند؛ در نتیجه، مطالب به صورت فعالانه در ذهن وی پردازش نمی‌شود؛ به طور مثال، شما ناگهان متوجه می‌شوید که در صفحه 45 کتاب هستید، بیآنکه بدانید در همان صفحات گذشته، چه خواندهاید؛ انگار فقط آنها را ورق زدهاید؛ پس اگر هنگام مطالعه، خلاصه‌نویسی کنید، حاصل کار مفیدتر از زمانی است که صرفاً مطالب را میخوانید؛ زیرا در زمان خلاصه‌نویسی، مغز شما، حالت فعالتری دارد و سبب میشود که توجهتان به مطالب بیشتر شود و احتمال آنکه مطالب را طوری پردازش کنید که معنای شخصی برایتان داشته باشد، افزایش می‌یابد.

    برای شما داوطلبان عزیز کنکوری، و حتی دانش‌آموزانی که مشغول درس خواندن هستید، خلاصه‌‌نویسی به چهار دلیل پیشنهاد می‌شود: اول اینکه

روش‌های مختلف خلاصه نویسی

 

یکی از کارهای بسیار مهمی که شما داوطلبان عزیز در طی زمان مطالعه و آمادگی برای کنکور باید انجام دهید این است که از روش خلاصه‌برداری مطالب در هنگام مطالعه بهره ببرید. همان‌طور که همه شما می‌دانید، خلاصه‌برداری، تاثیر بسیار زیادی بر میزان پیشرفت و یادگیری شما می‌گذارد. با اینکه بیشتر داوطلبان از اهمیت خلاصه‌برداری مطلع هستند، اما روش‌های خلاصه‌برداری و شیوه‌های صحیح آن را نمی‌دانند. به همین دلیل در این مقاله تصمیم داریم تا شما را با خلاصه‌نویسی، اهمیت آن و شیوه‌های صحیح انجام این کار، بیشتر آشنا کنیم.

 

 دانشآموزانی که در هنگام مطالعه تنها به خواندن مطلب می‌پردازند، نسبت به دانشآموزانی که در هنگام مطالعه، خلاصه‌برداری می‌کنند، دارای بازده کمتری هستند و به همین علت، دانشآموز بمرور، علاقه خود را نسبت به مطالبی که می‌خواند از دست داده و نمیتواند به آن توجه کند؛ در نتیجه، مطالب به صورت فعالانه در ذهن وی پردازش نمی‌شود؛ به طور مثال، شما ناگهان متوجه می‌شوید که در صفحه 45 کتاب هستید، بیآنکه بدانید در همان صفحات گذشته، چه خواندهاید؛ انگار فقط آنها را ورق زدهاید؛ پس اگر هنگام مطالعه، خلاصه‌نویسی کنید، حاصل کار مفیدتر از زمانی است که صرفاً مطالب را میخوانید؛ زیرا در زمان خلاصه‌نویسی، مغز شما، حالت فعالتری دارد و سبب میشود که توجهتان به مطالب بیشتر شود و احتمال آنکه مطالب را طوری پردازش کنید که معنای شخصی برایتان داشته باشد، افزایش می‌یابد.

 

   برای شما داوطلبان عزیز کنکوری، و حتی دانش‌آموزانی که مشغول درس خواندن هستید، خلاصه‌‌نویسی به چهار دلیل پیشنهاد می‌شود: اول اینکه هنگام مطالعه در عمیق‌تر کردن یادگیری و دقیق خوانی مؤثر است. دوم آنکه حجم و زمان مرور کمتر شده و امکان مرورهای چندین باره را به شکلی سریع فراهم می‌‌کند. سوم آنکه، اگر خلاصه‌نویسی به شیوه‌ای صحیح انجام گیرد، به هنگام مرور، کارایی بهتر و مؤثرتری در مقایسه با مطلب اصلی خواهد داشت، و چهارم آنکه، خلاصه نویسی، این امکان را فراهم می‌کند تا تمام مطالب و مباحث مرتبط با یک موضوع را که در کتاب درسی، جزوه، کتاب کمک آموزشی و هر منبع دیگری پراکنده است، در یک جا جمع‌آوری کرده، از پراکنده خوانی جلوگیری نموده و در وقت و زمان خود صرفه جویی کنید. 

 

 روش‌های مختلف خلاصه کردن

 

 برای اینکه خلاصه‌نویسی کنید، تنها یک ابزار مجزا لازم دارید و آن هم دفترچه یادداشت است. برای یک خلاصه‌نویسی خوب، شما باید تمام خلاصه‌های یک درس را در یک دفترچه یادداشت کنید و از خلاصه‌نویسی در برگه‌های پراکنده و بدون صحافی خودداری نمایید؛ زیرا با گذر زمان، حجم یادداشت‌ها افزایش خواهد یافت و ترتیب آنها به هم خواهد خورد و یافتن و مرتب کردن آنها زمان و انرژی زیادی می‌طلبد و کاری خسته کننده خواهد بود. خلاصه‌نویسی، شامل فنون مختلف یادداشت‌برداری، حاشیه نویسی، خط کشی زیر جملات، دسته‌‌بندی و علامت‌گذاری می‌شود که بسته به شرایط و نوع مطالعه، می‌تواند مختلف بوده و حتی برای یک درس، موارد متعددی را شامل شود.

 

 1-علامت گذاری

 

بهترین فن مطالعه، درگیر شدن با مطلب یا به اصطلاح، مطالعه فعال است. علامت‌گذاری، سریع‌ترین روش برای مطالعه فعال است و البته نکات مهم را نیز مشخص می‌کند. زمانی که مطلبی را مطالعه می‌کنید، جایی که برایتان سؤال باقی می‌‌ماند و مطلب را به طور کامل متوجه نمی‌‌شوید، از علامت سؤال (؟) استفاده کنید و کنار آن مطلب علامت بزنید. هرجا احساس نمودید که مطالب، پرسش‌‌خیز بوده و در آن به نکته مهمی اشاره شده است، علامت تعجب (!) بگذارید و جایی که به یک کلمه یا عبارت کلیدی برخوردید، دور آن را خط بکشید و پاراگراف های مهم را با ستاره (*) مشخص کنید. به طور کلی، هنگام مطالعه، استفاده از علامت‌ گذاری، سرآغاز خوبی برای مطالعه دقیق و فعال است. دقت داشته باشید که در استفاده از علامت‌‌ها و انتخاب جملاتی که خط کشی می‌‌شوند، زیاده‌‌روی نکنید؛ چرا که در مطالعه‌‌های آتی حوصله‌‌تان سر می‌رود.

 

 2- خط کشیدن زیر مطالب مهم

 

یکی از شیوه‌هایی که در خلاصه‌نویسی به کار می‌رود، خط کشیدن زیر مطالب مهم است. معمولاً این روش در میان بیشتر دانش‌آموزان و داوطلبان از محبوبیت برخوردار است؛ زیرا هم راحت‌تر از یادداشت‌برداری است و هم داوطلب احساس می‌کند که مطالب مهم را بدون کمترین تغییری خلاصه کرده است. برای خط کشیدن زیر مطالب مهم، بهتر است که از خودکارها، مدادها یا ماژیک های رنگی استفاده کنید؛ مثلاً مطلب بسیار مهم را با یک رنگ، مطالب کمتر مهم را با رنگ دیگر و مطالب هر فصل یا موضوع را نیز با رنگی خاص خط بکشید. این کار باعث می‌‌شود تا هم مطالب، بیشتر در ذهن شما باقی بماند و هم تنوع بیشتری داشته باشد و زود خسته نشوید.

 

  در خلاصه نویسی به روش خط کشیدن زیر مطالب، باید توجه داشته باشید که با وسواس اینکه ممکن است مطلبی از قلم بیفتد، زیر همه مطالب را خط نکشید؛ زیرا در غیر این صورت، حاصل کار، صفحهای پر از خط در زیر جملات می‌شود، نه یادگیری بیشتر. اگر شما در هر صفحه، زیر مطالب زیادی خط بکشید احتمال کاهش یادگیری وجود دارد و نشانه آن است که این وسیله را جانشین توجه واقعی به مطلب و برگرداندن مطلب به زبان خود کردهاید. چیزی که هنگام انجام این کار باید مد نظر قرار دهید و زیر آن را خط بکشید، اطلاعات مهم، مانند: نتیجهگیریهای کلی، تعریفهای کلیدی و جملههای اصلی که وظیفه آنها توضیح و تشریح نکات است، جملات کلیدی، نکات تستی و … است؛ بدون اینکه به اندیشه اصلی مطلب خدشهای وارد آید.

 

 3- حاشیه نویسی

 

یکی از کارهای مهمی که در خلاصه‌نویسی می‌توانید انجام دهید این است که حاشیه نویسی کنید. حاشیه نویسی با هدف انتقال مجموعه‌ای از مطالب مهم و خلاصه شده از متنی است که شما مطالعه کرده‌اید. در حاشیه نویسی می‌توانید کلیدی‌ترین جمله هر پاراگراف را استخراج و به زبان خودتان در حاشیه کتاب یا جزوه یادداشت کنید. برای انجام این کار در پایان هر پاراگراف از خودتان بپرسید که این پاراگراف قصد داشت چه مطلبی را به من بیاموزد و آن را در یک جمله و با زبان خودتان، نه به صورت کتابی، بیان کرده و یادداشت نمایید؛ به علاوه می‌توانید سؤال، انتقاد یا هر مطلب دیگری را که مربوط به همان موضوع است و در جای دیگری خوانده‌اید، حاشیه‌نویسی کنید. این فرآیند به تمرکز فکر، دقت، حفظ و یادگیری بهتر کمک می‌کند.

 

 4-   دسته بندی

 

یکی دیگر از روش‌های مهم خلاصه‌نویسی، دسته‌بندی است. به کارگیری این روش برای مباحثی مانند: تاریخ ادبیات یا احادیث درس دین ‌و زندگی که شامل دسته‌ها و طبقه‌ بندی‌‌های مختلف است، بسیار مفید است. روش کار نیز به این صورت است که باید مطالب مختلفی را که می‌توان در یک دسته قرار داد، یک جا نوشت و آنها را دسته‌ بندی کرد؛ به عنوان مثال، می‌شود شاعران را بر حسب قرن و یا احادیث را بر اساس اشخاص، دسته‌ بندی نمود.

 

 5-   یادداشت‌ برداری

 

اصلی‌ترین نوع خلاصه‌نویسی، یادداشت ‌برداری است که می‌تواند به یادگیری طولانی مدت و همین طور، صرفه جویی در وقت شما کمک بسیار مؤثری نماید. یادداشت‌برداری، عبارت است از برداشت کلیدی‌ترین مفاهیم هر مطلب و ثبت آن در دفترچه‌ای جداگانه به شیوه‌ای خاص که در مرورهای آتی کارایی داشته باشد. هر برگه یادداشت‌برداری شده باید دارای دو ویژگی مهم باشد:اول اینکه باید خلاصه و کلیدی باشد؛یعنی آنچه را که یادداشت می‌کنید باید حجمی بسیار کمتر از آنچه که در متن اصلی موجود است، داشته باشد. دومین ویژگی یادداشت‌برداری، تداعی‌گر بودن یادداشت‌‌هاست؛ یعنی همه آنچه را که پاراگراف و متن قصد انتقال آن را داشت، به شما انتقال دهد و یادآوری ‌نماید؛به بیان ساده، یادداشت‌ها باید مفید، اما مختصر باشند.

 

 ممکن است که در ابتدا، شما در انجام هر یک از این روش‌های خلاصه‌نویسی، با مشکل مواجه شوید، اما اگر بخواهید و اراده کنید که مطالعه خوبی برای کنکور داشته باشید، حتماً می‌توانید بتدریج، مطالب را به بهترین شکل ممکن خلاصه‌برداری کنید. به خاطر داشته باشید که یک مطلب، بسته به اهمیت و تستی بودن آن، می‌تواند به همه اشکال یا یک شکل خلاصه‌نویسی شود.

 

 

 

در خلاصهنویسی، نکات زیر را باید رعایت کنید تا در وقت خود صرفه جویی کرده و از زحمت خودتان هم بهترین نتیجه را بگیرید:

 

1- یکی از راههای کارا کردن یادداشتها به هنگام ثبت کلمات مهم، به کار نگرفتن کلمات اضافی است. در خلاصهنویسی، هر قدر اطلاعاتی با کلمات کمتر و عبارتهای کوتاهتر نقل شود، کارآیی آن بالاتر است؛ بنابراین، هنگامی که اطلاعات نسبتاً زیادی را در چند کلمه خلاصه میکنید، یادداشتهای شما کارا هستند. در یادداشتها باید هدفتان این باشد که حتیالامکان مطالب مختلف اعم از درس معلم، کتاب و جزوه را در جملههای کوتاه و مفید بگنجانید. انجام این کار سبب می‌شود که توجه شما صرفاً به اطلاعات مهم متمرکز شود. باید از این گونه جملهها، یعنی از جملههایی که کلیترین و محوریترین اطلاعات را در بر دارند، یادداشت بردارید و به جملههایی که از لحاظ اهمیت ساختاری، ضعیف و حاوی اطلاعات جزییترند، توجه چندانی نکنید. 

 

2-در خلاصهنویسی، ابتدا باید کلیات موضوع مورد توجه قرار گیرد و موضوعات به صورت نمودار درختی رسم شود و سپس به جزییات پرداخته شود. در خلاصهنویسی باید دقت کرد که معمولاً ایده و نکته اصلی در دو جمله اول پاراگراف بیان شود و بقیه پاراگراف، شامل توضیحات این مطلب باشد؛ اما این بدان معنی نیست که بقیه متن، مهم نیست، بلکه در ادامه متن باید به کلمات کلیدی مانند: «نخستین»، «مهمترین عامل»، «بیشترین تاثیر»، «نکته اساسی»، «در نتیجه» و مثبت یا منفی بودن افعال توجه کرد.

 

3-یکی از کارهایی که می‌توانید در خلاصه‌نویسی انجام دهید، این است که طرز ارتباط موضوعات اصلی و فرعی را به کمک نمودار درختی نمایش دهید تا به درک بهتر مطالب کمک کند.

 

4- در هنگام مطالعه مباحث درسی، ابتدا به کشیدن خط در زیر مطالب اصلی، مهم و با اهمیت بپردازید و سپس خلاصه‌نویسی کنید؛ زیرا انجام دو فعالیت مجزا، یادگیری و خلاصهنویسی در یک زمان واحد، باعث ایجاد اخلال و عدم تمرکز در انجام هر دو عمل میشود. 

 

5- خلاصهنویسی شما، چنانچه شامل خلاصه مباحث درسی، نکات مهم در کتاب درسی و جزوات یا تستهای غلط و «نزده» شما در آزمونها و مجموعههای تست باشد، دارای ارزش درسی بالاست و الزاماً نباید فقط از داخل کتاب یا جزوه شما جمعآوری شود.

 

6- هنگام مطالعه مطالب خلاصهنویسی شده، که حاوی خطوط اصلی و پیامدهای مهم است، به کم اهمیتی مطالبی پی می‌بریم که در زمان خلاصهنویسی، مهم جلوه کردهاند یا به علت گذشت زمان و مرور مطلب، اهمیت اولیه را ندارند؛ پس این نکات را حذف کنید. 

 

7- در خلاصهنویسی، به انتخاب سبکی مناسب با متن خلاصه شده، رعایت یکنواختی افعال از لحاظ زمان، توجه به حجم مطالب و عدم تصرف در پیامها و محتوای متن اصلی، توجه کنید. خلاصه درسهای فرمولی و قاعدهدار مانند: درسهای شاخه ریاضیات، فیزیک، شیمی، منطق، گرامر انگلیسی، قواعد عربی، دستور زبان فارسی و آیین نگارش، اقتصاد و آرایه‌های ادبی، از طریق یادداشت فرمولها و قواعد، رسم نمودارهای لازم و طبقهبندی دقیق اجزای هر مبحث فراهم می‌آید و لازم است که به منظور تسلّط و یادآوری در مرور مباحث خلاصهنویسی شده، برای هر مورد مثالی آورده شود. 

 

8-چون اغلب قواعد، گاهی به وسیله موارد استثنایی و تبصرهها نقض میشود، این نکات خلاف قاعده نیز باید یادداشت و آموخته شود. در واقع، اهمیت استثناها از قواعد خیلی بیشتر است و عموماً، سؤالات مهم و اساسی کنکور از میان این گروه از مطالب استخراج میشود. در درسهای همگروه ریاضیات، توجه به این نکته ضرورت دارد که بدانیم توانایی حل مسایل با توانایی تستزنی خیلی تفاوت دارد، و مورد دوم، بسیار دشوارتر و مستلزم تمرین و تکرار فراوان است. 

 

9-در خلاصهنویسی درسهای تشریحی و حفظکردنی از قبیل: معارف اسلامی، تاریخ، جغرافیا، تاریخ ادبیات، جامعه‌شناسی، علوم اجتماعی، روانشناسی، فلسفه، زیستشناسی، زمین شناسی، ادبیات و شیمی (بخشهای تعریفی و تشریحی) 
باید کل هر فصل یا گفتار را بخوانید و مطالب اساسی و مهم را به شکل برجسته‌ای مشخص سازید و آن گاه نکات مشخص شده را در یک دفتر جداگانه یادداشت کنید.

 

10- خط کشیدن زیر جملهها و یادداشتبرداری از خواندن تنها و خلاصهنویسی از جملات خطکشی شده، مؤثرتر است؛ پس باید به هنر خلاصهنویسی مجهز بود تا از زمان و نیز از امکانات، بیشترین استفاده را کرد.

 

11- برخی از داوطلبان گمان می‌کنند که خلاصه‌نویسی، باعث گرفتن وقت مطالعاتی آنها می‌شود و نسبت به وقتی که برای آن صرف می‌کنند، سود کمتری دارد؛ در حالی که این موضوع برعکس است. از مزایای خلاصهنویسی، بهرهگیری از یادداشتهای خلاصه‌نویسی شده در مدت زمان کوتاه و صرفهجویی در زمان، تسهیل در برخورداری از محتویات مهم کتب و جزوات در حجم کم، ایجاد انگیزه در دانشآموزان برای مطالعه، کمک به در خاطر سپردن مطالب و از یاد نرفتن آنها و کمک به تمرکز فکر هنگام خواندن کتاب و جزوه است. 

 

12- تاریخ یادداشت‌‌برداری را در گوشه برگه یادداشت نمایید تا در زمان‌‌های خاص مرور سر درگم نشوید. 

 

13- به خاطر داشته باشید که در برنامه‌ریزی خود، زمان‌هایی را باید به مرور اختصاص دهید و در این زمان‌های مرور، به جای مطالعه دوباره کتاب یا جزوه، خلاصه‌هایی را که برداشته‌اید، مطالعه کنید.

 

14-در هر بار مرور خلاصه‌ها، نسبت به مرورهای قبل می‌توانید بخشی از خلاصه‌ها را که به طور کامل یاد گرفته‌اید، حذف کنید تا در وقتتان صرفه جویی شود.

 

  • Lucie

    Lucie

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۴ - ۱۸:۱۹:۲۸

    Cool blog! Is your theme custom made or did you download it from somewhere?
    A theme like yours with a few simple adjustements would really make my blog jump out.
    Please let me know where you got your theme. Thanks

  • Denis

    Denis

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۴ - ۱۸:۳۲:۴۳

    Asking questions are really good thing if you are not understanding anything fully,
    except this article offers nice understanding yet.

  • Samara

    Samara

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۰۲:۰۲:۱۹

    Very great post. I simply stumbled upon your
    blog and wanted to mention that I have really loved browsing your blog posts.

    In any case I will be subscribing in your feed and I am hoping you write again soon!

  • Katlyn

    Katlyn

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۰۳:۲۸:۵۸

    Excellent beat ! I would like to apprentice whilst
    you amend your website, how can i subscribe for a weblog web
    site? The account helped me a appropriate deal.
    I have been tiny bit familiar of this your broadcast offered vibrant transparent idea

  • Ricky

    Ricky

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۰۶:۴۳:۳۸

    Hello! This is my 1st comment here so I just wanted to give a
    quick shout out and tell you I genuinely enjoy reading
    your articles. Can you recommend any other blogs/websites/forums that cover the same topics?
    Thanks for your time!

  • Maurine

    Maurine

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۰۶:۵۸:۱۱

    Hey I am so thrilled I found your web site, I really found you
    by error, while I was searching on Google for something else, Nonetheless I am here now and
    would just like to say thanks a lot for a fantastic post and a all round
    interesting blog (I also love the theme/design), I don’t have time
    to look over it all at the minute but I have saved it and also added your RSS feeds,
    so when I have time I will be back to read much more,
    Please do keep up the great b.

  • Lela

    Lela

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۰۷:۰۸:۵۲

    I blog quite often and I truly appreciate your information. This great
    article has really peaked my interest. I will book mark your blog and keep checking for new information about once per week.
    I subscribed to your RSS feed as well.

  • Hanna

    Hanna

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۰۷:۴۸:۰۶

    Very soon this site will be famous amid all blog visitors, due to it's good posts

  • Erica

    Erica

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۱۱:۱۱:۰۳

    I do consider all of the ideas you have presented in your post.

    They are very convincing and can definitely work. Still, the posts are too short for beginners.
    May just you please prolong them a bit from subsequent time?
    Thank you for the post.

  • Jackson

    Jackson

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۱۱:۳۱:۵۳

    Hello there! This is my first visit to your blog! We are a
    team of volunteers and starting a new project in a community in the same niche.
    Your blog provided us useful information to work on. You have done a wonderful job!

  • Fannie

    Fannie

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۱۲:۱۱:۳۱

    Thank you, I've just been searching for info approximately this topic for ages and yours is the best I've discovered so far.

    But, what about the conclusion? Are you certain in regards to the supply?

  • Catharine

    Catharine

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۱۳:۴۳:۲۶

    This site definitely has all of the information I
    needed about this subject and didn't know who to ask.

  • Celia

    Celia

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۱۵:۳۲:۱۲

    Hi! I just would like to give you a huge thumbs up for the great information you've got here on this post.
    I'll be returning to your web site for more soon.

  • Manual

    Manual

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۱۸:۰۶:۵۷

    Link exchange is nothing else but it is simply placing the other person's blog link on your page at appropriate place
    and other person will also do same in favor of you.

  • Elvira

    Elvira

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۱۹:۴۶:۳۵

    If you want to get a great deal from this piece of writing then you have to
    apply such techniques to your won website.

  • Vaughn

    Vaughn

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۲۰:۴۶:۴۱

    Fantastic beat ! I would like to apprentice while you amend your website, how can i subscribe for a blog website?
    The account helped me a acceptable deal. I had been a little bit acquainted of this your
    broadcast offered bright clear idea

  • Alfred

    Alfred

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۲۱:۵۱:۲۳

    Hey there! I know this is kinda off topic however , I'd figured I'd ask.
    Would you be interested in exchanging links or maybe guest writing a blog article or vice-versa?
    My blog goes over a lot of the same topics as yours and I feel we could greatly benefit from each other.
    If you happen to be interested feel free to send me an e-mail.
    I look forward to hearing from you! Wonderful blog by the way!

  • Kia

    Kia

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۰۱:۵۲:۲۹

    I know this if off topic but I'm looking into starting my own blog and was
    wondering what all is needed to get setup? I'm assuming having a blog like yours would cost a pretty penny?
    I'm not very web savvy so I'm not 100% positive. Any suggestions or advice would be greatly appreciated.
    Cheers

  • Gabriella

    Gabriella

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۰۶:۲۶:۱۹

    I know this if off topic but I'm looking into
    starting my own weblog and was curious what all is required to get set up?
    I'm assuming having a blog like yours would cost a pretty penny?
    I'm not very web smart so I'm not 100% sure. Any recommendations or advice would be greatly appreciated.

    Thank you

  • Brandy

    Brandy

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۰۷:۱۵:۵۱

    If you want to increase your experience only keep visiting this web page
    and be updated with the latest news posted here.

  • Anne

    Anne

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۰۷:۱۷:۱۷

    Having read this I believed it was rather enlightening. I appreciate you finding the time
    and energy to put this informative article together.
    I once again find myself spending a significant amount of time both reading and commenting.
    But so what, it was still worthwhile!

  • Amparo

    Amparo

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۰۸:۵۵:۱۱

    I'm gone to tell my little brother, that he should also
    visit this website on regular basis to obtain updated from newest news.

  • Patrice

    Patrice

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۱۱:۲۸:۰۱

    Do you have a spam problem on this website; I also
    am a blogger, and I was wanting to know your situation; we have developed
    some nice methods and we are looking to exchange techniques with others, why not shoot me an e-mail if
    interested.

  • Verna

    Verna

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۱۴:۰۵:۴۷

    My brother recommended I might like this website.
    He was totally right. This post truly made my day. You can not imagine just how much time I had spent for
    this info! Thanks!

  • Callie

    Callie

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۱۴:۵۶:۴۸

    I really like your blog.. very nice colors & theme.
    Did you create this website yourself or did you hire someone to do it for
    you? Plz respond as I'm looking to create my own blog and
    would like to know where u got this from. many thanks

  • Odette

    Odette

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۱۶:۳۰:۴۱

    Wonderful work! That is the type of info that are supposed to be
    shared around the internet. Disgrace on the
    search engines for no longer positioning this publish upper!

    Come on over and visit my website . Thank you =)

  • Dallas

    Dallas

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۲۲:۰۰:۲۱

    When someone writes an paragraph he/she maintains the plan of a user in his/her brain that how a user can be aware of it.

    So that's why this article is outstdanding. Thanks!

  • Christopher

    Christopher

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۲۳:۱۰:۴۱

    I'm really loving the theme/design of your website.
    Do you ever run into any internet browser compatibility issues?
    A few of my blog audience have complained about my site not operating correctly in Explorer but looks great in Safari.
    Do you have any ideas to help fix this problem?

  • chaturbate token hack real

    chaturbate token hack real

    • ۱۳۹۶/۰۶/۳۰ - ۰۴:۳۷:۱۱

    بله در نهایت چیزی در مورد chaturbate.